'Heel Holland zakt', Gelderse woningen ook in gevaar door droogte

Waren er eerder vooral problemen in veenweidegebieden als Friesland, de laatste jaren komen er steeds meer meldingen uit Gelderland. Dat ziet Mark Born van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF), een organisatie die huiseigenaren en gemeenten adviseert over verzakkingen van huizen. "Volgens onze schatting gaan 1 miljoen woningen in de komende 15 jaar funderingsproblemen krijgen."

Het Rivierengebied is één van de zwaarst getroffen regio's, blijkt uit cijfers van het KCAF. Een aantal hete en droge zomers achter elkaar lijkt de oorzaak, zegt Born. "Er verdampt gewoon meer water dan dat er naar beneden valt. Dan daalt de grondwaterstand."

Bij huiseigenaren zijn de risico's nog relatief onbekend, zegt Born. "Daarom moet hier echt aandacht voor komen. Je merkt dat negen van de tien mensen bij het kopen van een huis wel letten op welke keuken erin zit. Maar dat er ook nog iets onder ligt wat heel belangrijk is, neemt iedereen voor lief."

Volgens cijfers van verzekeraars kost het gemiddeld 64.000 euro om de fundering van een huis te herstellen, kosten die huizenbezitters in principe zélf moeten betalen. Voor woningeigenaren is niet altijd duidelijk bij wie zij kunnen aankloppen. De provincie, waterschappen en gemeenten gaan alle drie over een deel van de waterhuishouding in Nederland. Al het water binnen de bebouwde kom valt binnen de gemeente. Maar het waterpeil op eigen grond is wettelijk gezien de verantwoordelijkheid van huiseigenaren. "Terwijl je daar heel weinig invloed op hebt", zegt Born.

Het KCAF vindt daarom dat gemeenten de regie moeten pakken om woningeigenaren te helpen, maar ziet ook dat niet overal die handschoen wordt opgepakt: "Bij kleine gemeenten is er geen of heel weinig kennis. En ze zijn bang dat het niet bij eentje blijft. Een grote rekening schrikt heel erg af. Dat maakt het dat gemeenten zeggen: dit is niet ons probleem."

Ook in de landelijke politiek is er nog te weinig aandacht voor dit probleem, zegt Jaco Geurts. De CDA'er uit Barneveld, tot een paar weken geleden Tweede Kamerlid, diende in 2018 een motie in voor een 'vervolgonderzoek naar de ecologische, sociale en economische gevolgen van de veenbodemdaling'. "Daar is weinig tot niets mee gedaan. Ik moet eerlijk zeggen dat het Rivierengebied ook bij mij nog niet direct op mijn netvlies stond. Mijn inschatting is dat de financiële schade mogelijk wel groter is dan die van de aardbevingen in Groningen."

"Het is nog totaal niet doorgedrongen in de Tweede Kamer", zegt Geurts. "Ik zeg al jaren: Heel Holland zakt. Je zult maar die scheuren in je huis krijgen. Dat is heftig en het gaat je veel geld kosten. We hebben in het coalitieakkoord nu eindelijk één zinnetje staan hierover. Dat was al best moeilijk omdat collega's dachten: is het probleem dan zo groot?"