Rijk van Nijmegen
Trein die door openstaande overweg reed, ging harder dan normaal
11 december 2023, 18:43 • 3 minuten leestijd
WIJCHEN - De trein die op 14 november voorbij station Wijchen door een open overweg reed, is veel harder dan normaal het station binnengereden. De trein ging op dat moment nog 85 km/u, waar andere treinen maximaal 40 km/u reden. Dat blijkt uit onderzoek van Omroep Gelderland.
Het is dinsdagochtend 14 november, een paar minuten na 8.00 uur. De volle sprinter van Dordrecht naar Arnhem nadert station Wijchen met 4 minuten vertraging. Met nog 800 meter te gaan dendert de trein met 120 km/uur richting perron 3. De trein mindert langzaam vaart. Maar op het moment dat hij station Wijchen binnenrijdt, tikt de snelheidsmeter nog altijd 85 km/u aan. Vergelijkbare treinen eerder die week gingen op hetzelfde punt nooit harder dan 40 km/u.
Voorbij
De machinist probeert de trein nog tot stilstand te brengen bij het perron, maar dat lukt niet meer; de sprinter rijdt station Wijchen voorbij. Vlak achter het station ligt een drukke overweg die twee woonwijken met elkaar verbindt. Met 50 km/u schiet de trein door over de overweg, waar de slagbomen niet naar beneden zijn en de bellen niet rinkelen. Pas 400 meter na het station komt de trein ter hoogte van een Hindoeïstische tempel tot stilstand.
Het is niet de eerste keer dat er een trein door een open overweg rijdt: volgens ProRail gebeurt dat zo'n tien keer per jaar. Tot nu toe heeft dat volgens de spoorbeheerder nog niet voor ongelukken gezorgd.
Waarom reed de trein harder?
Hoe dit heeft kunnen gebeuren, is nog onderwerp van onderzoek door ProRail. Op basis van de gegevens die Omroep Gelderland boven water haalde, zegt hoogleraar railverkeerskunde Rob Goverde hierover: “De trein heeft duidelijk te hard en te ver doorgereden. Maar waarom is niet duidelijk.”
Een oorzaak zou kunnen zijn dat het spoor glad was door bladeren. In de dagen en weken voor het incident hadden machinisten zeven meldingen gedaan van gladheid. Maar op de ochtend van de 14e november waren er volgens ProRail geen aanwijzingen dat het glad was, ook niet uit de dagelijkse bladval-update van Weeronline.
“Bij de eerste twee treinen van de dag wordt uitgegaan van gladde sporen, omdat de situatie dan niet bekend is. Als die machinisten dan gladheid ervaren, moeten zij dat melden en worden er maatregelen getroffen.” Maar de treinen die eerder die ochtend een stop maakten op station Wijchen, hadden geen problemen om tot stilstand te komen.
Maatregelen
Na het incident nam ProRail maatregelen bij station Wijchen. Ze stelden een snelheidsbeperking in en ook een zogenaamd herfstcriterium. De spoorbomen direct na een station worden dan preventief gesloten als een trein het station nadert, juist om dit soort incidenten te voorkomen. Onder normale omstandigheden kiest ProRail hier niet voor, omdat slagbomen dan zo lang dicht zijn dat weggebruikers ongeduldig worden en eraan voorbijgaan. Ook dat is onveilig.
Meer risicovolle overgangen
Uit onderzoek van Omroep Gelderland blijkt dat er in Nederland 62 stations zijn waarbij er binnen 400 meter van het station een kruising is met een openbare weg. Van die 62 stations liggen er 22 in Gelderland. Bij al deze overwegen bestaat het risico dat een trein niet op tijd kan stoppen en de overgang kruist als die nog open is.
Treinen hebben in Nederland overigens altijd voorrang. De wet bepaalt dat weggebruikers altijd moeten opletten bij een spoorwegovergang, óók als de overweg geopend is en er geen signalen gegeven worden.
Trein raast door openstaande spoorwegovergang
In onderstaand artikel leggen we uit hoe Omroep Gelderland het incident in Wijchen precies onderzocht heeft.
Verantwoording:
Omroep Gelderland analyseerde GPS gegevens van twaalf treinen, die in november met dezelfde samenstelling en onder vergelijkbare omstandigheden op het traject Dordrecht - Arnhem reden. Deze data zijn ter beschikking gesteld door het NDOV Loket, een stichting die reisinformatie openbaar maakt. Omroep Gelderland heeft de exacte eindlocatie van de trein vastgesteld op basis van een verklaring van een politieagent en foto’s van een reiziger. Ook hebben we ProRail, NS en de Inspectie Leefomgeving en Transport om uitleg gevraagd. ProRail geeft aan dat zo lang het onderzoek naar het incident in Wijchen loopt, zij geen uitspraken kan doen over mogelijke oorzaken.
Omroep Gelderland heeft een onderzoeksredactie die misstanden aan het licht brengt. Ken jij zo'n verhaal en wil je dat aankaarten? Lees dan hier hoe je contact met ons opneemt.
