Rivierengebied

Nicoles huis verzakt door droogte: 'De radiator valt van de muur'

23 mei 2023, 20:38 • 4 minuten leestijd

Nicole Schakenraad uit Buren is ten einde raad door de verzakking van haar huis

BUREN - In het stadje Buren hebben tientallen bewoners sinds de droge zomer van 2018 te maken met flinke scheuren in de muren van hun huizen door bodemdaling. Nicole Schakenraad is één van de huiseigenaren die wanhopig op zoek is naar hulp om de hoge schadekosten te vergoeden. "Je bent al gauw tienduizenden euro's kwijt."

Nicole woont in een monumentaal pand aan de Weeshuiswal in Buren. Het pand heeft de afgelopen jaren flinke schade opgelopen. Muren zijn gaan wijken, stucwerk is gebarsten en badkamertegels zijn kapot. "Dat is allemaal gebeurd sinds 2018. Ik vraag me af waar dit eindigt."

In Nederland ben je als huiseigenaar zelf verantwoordelijk voor de waterhuishouding op je erf. En dus ook voor het herstel van de fundering en de gevolgschade aan je huis. Het lastige is dat huiseigenaren niet altijd kunnen aantonen waar de verzakking door komt en wie daarvoor verantwoordelijk kan worden gehouden. Dat uit laten zoeken kost je al gauw tienduizenden euro's, zegt Nicole. "Voor een burger is het bijna niet uit te zoeken. Je staat als individuele burger heel zwak tegenover grote instanties."

De verzakkingen van huizen in het Rivierengebied en de wanhoop van woningeigenaren komt aan bod in het tv-programma In het vizier van De Jager op TV Gelderland. Daarin gaat Inge de Jager op zoek naar mensen die in de knel zitten, zich niet gehoord voelen en met de rug tegen de muur staan. Loop jij ook tegen dit soort zaken aan? De redactie van In het vizier van De Jager wil graag met je in contact komen. Je kunt een e-mail sturen naar inhetvizier@gld.nl. Je kunt de tv-uitzending ook online bekijken, in de app of onderaan dit artikel.

Ze probeert de financiële schade te verhalen op het Waterschap Rivierenland en de gemeente. Het waterschap heeft volgens Nicole de boeren bevoordeeld, door in de winter veel water af te voeren om drassig land te voorkomen. Met als gevolg dat de grond onder haar huis verdroogt en inklinkt. Ook de gemeente heeft een zorgplicht, vindt ze. "Buren is een monumentaal stadje. Dit kan je als gemeente toch niet aan je bewoners overlaten? Of wil je dat het stadje teloorgaat?"

Nicole voelt zich in de steek gelaten. "Ik heb het aangemeld en nooit meer iets gehoord. Terwijl ik niet de enige ben die problemen heeft. Het is voor mij een beetje vergelijkbaar met wat er in Groningen gebeurt. Mensen zijn slachtoffer van iets dat onder de grond zit en vervolgens zitten ze jaren in de ellende."

Samen met de buurt heeft ze nu meetbouten laten plaatsen om de beweging van het huis te monitoren. Ook hangen er netten tegen de buitenmuren van het pand naast haar, uit voorzorg voor stenen die naar beneden kunnen vallen. Een radiator in haar badkamer is al van de muur gevallen door de scheuren. "Moet ik dan zelf de kraan opendraaien om er water in te laten lopen? Hoe kan ik verantwoordelijk zijn voor waterhuishouding onder mijn eigen huis?"

In het pand naast Nicoles woning zijn de scheuren zó groot, dat er met gemak een hand doorheen past. "Om veiligheidsredenen hebben we besloten het pand af te sluiten", zegt Jos Govaarts, voorzitter van de stichting die het pand beheert. In het gebouw werden vaak bijeenkomsten georganiseerd. "Een deel van de fundering is nu aangepakt om verdere problemen te voorkomen. Kosten: 50.000 euro. Dat is een aardige prijs." De volgende stap is de voorgevel opknappen. "Dan mogen ook de veiligheidsnetten weg die we nu hebben opgehangen."

Ook Joof Tummers en Bob Hoogendoorn zagen in 2018 scheuren ontstaan in hun huizen. Bob werkt zelf bij Deltares, een onafhankelijk instituut voor water- en grondonderzoek. Hij denkt te weten waar het misgaat: "Grondwaterbeheer zit bij provincie, waterbeheer bij waterschappen, bebouwde omgeving bij gemeente. Mijn ervaring met dit soort dossiers is: als het schade oplevert, wil niemand het op z’n begroting hebben."

Joof heeft al veel contact gehad met instanties, maar een oorzaak is nog niet vastgesteld. "Ik wil vooral weten hoe het zit. Meten is weten. Anders is het pure speculatie." Samen met Bob vraagt hij, op verzoek van de gemeente Buren, rond of er meer mensen zijn die schade hebben opgelopen tijdens de droge zomer in 2018. "Ik ben met een formuliertje door de stad gelopen en had zo tachtig handtekeningen binnen. Dat is nu vijf jaar geleden."

In Nederland dreigen volgens deskundigen in totaal 1 miljoen woningen te verzakken door bodemdaling. Het Rivierengebied zal een van de zwaarst getroffen gebieden worden.

Meldingen van schade aan huizen in Buren sinds de zomer van 2018

In een reactie zegt het waterschap alleen verantwoordelijk te zijn voor het waterpeil van het oppervlaktewater: het water in beken, sloten en kleine rivieren. Het grondwaterpeil valt daar niet onder. Binnen de bebouwde kom is de gemeente verantwoordelijk voor het grondwater.

De gemeente Buren ziet de verzakkingen als een 'privaat probleem', laat verantwoordelijk wethouder Martine de Bas in een schriftelijke reactie weten. "De omvang van de problemen in de gemeente is beperkt. We registreren de meldingen en waar nodig kijken we naar oplossingen. Als de omvang toeneemt, bekijken we de situatie opnieuw."

Wel kan de gemeente de schade proberen te beperken, zegt de wethouder. "Als het grondwater te hoog of te laag wordt, dan is het aan de gemeente en het waterschap om te zorgen dat de schade beperkt wordt. We staan open voor een persoonlijk gesprek met de bewoners die last hebben van de verzakkingen."

Voor financiële hulp zijn er verschillende fondsen in Nederland. De gemeente Buren is hier niet bij aangesloten. "Het is nog niet duidelijk wat het effect is van deze fondsen. We kijken naar de gemeenten om ons heen die al wel zijn aangesloten bij dit fonds of dit in de toekomst iets is voor Buren om bij aan te sluiten."

Bekijk hier de hele uitzending van In het vizier van De Jager:

In het vizier van De Jager - Miljoenen huizen verzakken door aanhoudende droogte