Gelderse Vallei / Arnhem en omstreken

Wolvenroedels in conflict: dit is wat er gebeurt

Het hek houdt de wolven niet tegen.
© Het Nationale Park De Hoge Veluwe
OTTERLO - Twee wolvenroedels zochten vorige week de confrontatie bij het hek tussen Het Nationale Park De Hoge Veluwe en Planken Wambuis in Otterlo. Uit de beelden blijkt dat ze een territoriumconflict hebben. Hoe zien we dat? En wat voor gedrag zien we nog meer? Wolvenexperts Dick Klees en Glenn Lelieveld leggen uit waarom de wolven zich zo gedragen.
In de video zien we twee roedels die door een hek gescheiden worden. Links van het hek is het Nationaal Park De Hoge Veluwe en rechts is Planken Wambuis. Waarom reageren de wolven zo fel op elkaar?

Paartijd

Klees vertelt: "Wolven bakenen hun territorium af en bewaken de grenzen ervan. Dit gebeurt jaarrond, maar de paartijd komt eraan. Hormoonveranderingen leggen extra druk op het hebben én behouden van een territorium."
Was dit zonder hek op een echt gevecht uitgelopen? "Dit is vooral imponeergedrag waarbij het aantal een rol speelt. Het is vijf tegen drie. Op de achtergrond zijn er rechts oogjes te onderscheiden in de bosrand, wat duidt op minstens een extra wolf die zich niet vertoont."
Bekijk hier hoe het conflict verliep:
Wolvenexpert Dick Klees legt stap voor stap het gedrag uit dat we zien

Opwinding en geuren

"De opwinding wordt sterk vergroot doordat het hek er staat. Dit is enigszins te vergelijken met de situatie waar twee scholen aan elkaar grenzen met de schoolpleinen. Zet er een hek tussen en de scheldpartijen zijn niet van de lucht. Haal het weg en de rivaliteit verloopt heel anders, omdat er meer risico aan zit om je mening kenbaar te maken", vertelt Klees.
"Je ziet hier eigenlijk een vergelijkbaar fenomeen. Het is allemaal intimidatiegedrag. In de nek en bij de staart zitten geurklieren. Door de nekharen op te zetten komt die geur beter vrij. En ook het wapperen met de staart verspreidt geur uit een van de klieren. De wolvenwereld bestaat voor een groot deel uit geurboodschappen, waar wij niets van merken."

De hekkenklimmer

In de video legt Klees het gedrag uit over de wolf die naar de Hoge Veluwe klimt. Deze wolf loopt eerst buiten het park en sluit zich aan bij de roedel van de Hoge Veluwe. "Het dier wat als eerste over het hek klimt is een lid van de roedel van de Hoge Veluwe. Die heeft eerst om de hoek (red. vanaf de N310, richting de roedel van Planken Wambuis) mee geïmponeerd en besluit dan toch weer het hek te passeren en aan de voorzijde mee te doen. Deze wolf komt dus terug en sluit zich weer aan bij de rest."
Naar alle waarschijnlijkheid is het de reu die het hek wel vaker weet te passeren
Aan het eind van de video klimt deze wolf over het hek en rent Planken Wambuis in. "Naar alle waarschijnlijkheid is het de reu die het hek wel vaker weet te passeren." Ook Lelieveld denkt dat het een lid van die roedel is. "We hebben al eerder haren in het prikkeldraad aangetroffen en die bleken van dezelfde reu te zijn. Het is de vader van de roedel van de Hoge Veluwe."
Deze reu rent achter de andere wolven van Planken Wambuis aan. "Dat heeft ook te maken met het feit dat die zich terugtrokken", vertelt Klees. Hoe is het afgelopen met de reu? Dat kunnen we niet zien, maar: "Na enige afstand kan, wanneer ze zich serieus in hun territorium bedreigd voelen, die situatie omdraaien. Dan kan het link worden voor de reu, die er alleen voor staat."

Dodelijk of niet?

Zowel Klees als Lelieveld denken dat de aanvaring minder fanatiek had geleken als het hek er niet had gestaan. Klees: "De belangrijkste natuurlijke doodsoorzaken bij wolven zijn territoriale gevechten. Maar zo'n gevecht ga je enkel aan als er werkelijk veel op het spel staat. En dan niet als stoere eenling, maar met je hele roedel. Dus dit, hoewel het filmpje daarover niets vertoont, zou ik interpreteren als een flinke plaagstoot. Niet meer dan dat."
Het niet geheel denkbeeldig is dat een klimmende wolf met een poot door het hek schiet en zichzelf verhangt
Klees vertelt: "Een ander ding wat ik wel als fiks risico zie, is het feit dat het hek er staat en dat het niet geheel denkbeeldig is dat een klimmende wolf met een poot door het hek schiet en zichzelf verhangt. Met een ellendige dood tot gevolg. En daar zit in het geval van een streng beschermde diersoort ook een kant aan wie hiervoor verantwoordelijkheid draagt. Maar dat is voer voor juristen."

BIJ12 vermeldde in de ‘Faunaschade PreventieKit’ dat bestaande gaasrasters voor grote hoefdieren wolfwerend zijn, als het gaasraster minimaal 180 tot 200 centimeter hoog is. Het gaasraster in de video is 200 centimeter hoog. Echter schrijft BIJ12 verderop dat ''vaste rasters zonder stroom doorgaans niet als wolfwerend worden beschouwd''. Na publicatie van deze video van de Hoge Veluwe heeft BIJ12 deze informatie van haar website afgehaald.