De terugkeer van de wolf is niet onopgemerkt gebleven

Boswachter Frank Theunissen wandelt over de Zuidwest-Veluwe. Een wolf in zijn werkgebied? Tien jaar geleden zou hij zeggen: dat kan niet. Toch krijgt hij in het voorjaar van 2020 sterke aanwijzingen. "Toen vonden we een wolvenprent en zijn we camera's gaan plaatsen." Na diverse berichten over een wolf in Noord-Nederland wist Theunissen dat het een kwestie van tijd zou zijn voor hij op de wildcamera's een exemplaar zou spotten.

"M'n vriendin en ik zaten op de bank de beelden te bekijken en ze riep ineens: wolf!". Theunissen veerde op. "Een wolvin liep langs. Echt magisch. Los van het feit wat je van dat dier vindt. De wolf kwam alleen in boeken en in Amerika en Rusland voor en dan loopt hij ineens hier."

Inmiddels telt de Veluwe volgens BIJ12 zeven wolvenroedels. Theunissen bekijkt met wildcamera's dagelijks hoe het met de wilde viervoeters in zijn gebied gaat. "Elke dag merk ik dat ze actief zijn."

De boswachter ziet de natuur veranderen. "De wolf is een toppredator, ze zorgen ervoor dat er 365 per dagen prooiresten achterblijven in het gebied. Alle dieren die aas eten, tot aan het kleinste insect, profiteren daarvan. Dat geeft de natuur, de biodiversiteit, een boost."

De groei van het aantal wolvenroedels in Nederland gaat gepaard met de aanvallen op hobbydieren. Zo was het recent nog raak in Heelsum. Schapenhouders troffen 22 dode schapen aan, zeer waarschijnlijk het werk van de wolf. "Moedeloos word je ervan", zei Ellen van der Zweep na een eerdere aanval.

De provincie Gelderland wil een grens gaan stellen aan het roofdier. "Als in een gebied twee keer een wolf een wolfwerend raster passeert, moet de wolf daar afgeschoten kunnen worden. Ook moet vee beter beschermd worden", zei gedeputeerde Harold Zoet eerder.

Het aantal landbouwdieren dat beschermd is met maatregelen, was eind vorig jaar een paar procent. Inmiddels is dat volgens Zoet opgelopen tot 10 procent.

Schapenhouder Van der Zweep is geen voorstander van de rasters. "Als we onze weilanden willen laten begrazen met schapen, dan moet er beheer komen. Wij kunnen schapen onvoldoende beschermen met rasters. En bovendien, wat voor gevolgen hebben al die rasters voor de natuur, zoals voor reeën en herten?"

Veehouders zijn verplicht hun dieren te beschermen tegen gevaren van buitenaf. "We hebben één groep schapen in wolvengebied achter een wolfwerend hek gezet. Maar die hekken zijn buitengewoon kostbaar, dus je moet daar wel keuzes in maken", weet Van der Zweep. Daarnaast is het installeren en het onderhouden van de rasters arbeidsintensief.

"Dat hebben we voor onze dieren over. Maar als je meerdere kuddes hebt, bij ons staan ze soms op tien verschillende plekken, dan is het heel moeilijk om deze zorg te bieden. En dat kunnen we ons ook niet veroorloven. Dat gaat gewoon niet", concludeert ze.

Met pijn in het hart heeft ze de helft van haar kudde verkocht. "Het kon gewoon niet meer. We hebben nu twee aanvallen gehad binnen wolfwerend raster. Dan heb je al dat geld uitgegeven en veel werk gezet, en dan word je toch aangevallen."

Theunissen ziet de plannen van de provincie om 'probleemwolven' af te schieten niet zitten. "Je kan niet uitvogelen welke wolf schapen aanvalt, dat kan niet." Hij hamert op bescherming. "Het meeste vee staat nog onbeschermd, dus er is wat mij betreft nog een lange weg te gaan voordat we gaan praten over afschieten."

Wel vindt de boswachter dat er een grens moet zijn. "Stel, er is een wolf die over wolfwerend raster gaat, en dat raster staat helemaal goed en de wolf blijft dat doen, dat zou voor mij een reden zijn om te zeggen: die moet eraan geloven, om draagvlak voor de rest te houden."

Schapenhouder Van der Zweep benadrukt dat werken met wolfwerende afrastering geen garanties geeft. "Ik ga niet gokken met mijn dieren. Ik ben voorstander van hoe het in andere landen gaat: als er een wolf gespot wordt in een gebied waar vee graast, dan moet hij weg."